ბრუნო ბაუერი."ებრაული საკითხი".ბრაუნშვაიგი,1843.Bruno Bauer. «Die Judenfrage». Braunschweig, 1843.
გერმანელი ებრაელები ეძებენ ემანსიპაციას.როგორ ემანსიპაციას ეძებენ ისინი ? სახელმწიფო-სამოქალაქო,პოლიტიკურ ემანსიპაციას.ბრუნო ბაუერი პასუხობს მათ : არავინ გერმანიაში არ ემანსიპირებულა პოლიტიკურად.ჩვენ თვითონ არ ვართ თავისუფალნი.ჩვენ გერმანელებმა როგორ უნდა გაგანთავისუფლოთ თქვენ ებრაელები ?თქვენ ებრაელები,როგორც ებრაელები ეგოისტები ხართ,როდესაც თქვენ განსაკუთრებულ ემანსიპაციას ითხოვთ თქვენთვის. თქვენ ებრაელებს როგორც გერმანელები,თქვენც უნდა გემუშავათ გერმანიის პოლიტიკური ემანსიპაციისათვის,-ხოლო როგორც ხალხს,ადამიანური ემანსიპაციისათვის.და განსაკუთრებული ტიპი თქვენი შევიწროვების და თქვენი სირცხვილის უნდა იქნას მიღებული თქვენს მიერ და აღქმული არა როგორც გამონაკლისი წესი,არამედ პირიქით როგორც დამტკიცების წესი.თუ თქვენ ებრაელები ითხოვთ უფლებრივ გათანაბრებას გერმანელ ქრისტიანებთან ?ასეთ შემთხვევაში ისინი აღიარებენ მიზანშეწონილად "ქრისტიანულ სახელმწიფოს",შესაბამისად აღიარებენ სისტემის მიერ უნივერსალურ დამონებას.მაშინ რატომ არ მოსწონთ ებრაელებს მათი განსაკუთრებული ბატონობა,თუ ეს განსაკუთრებული ბატონობა მათ მოსწონთ რეალურად ?გერმანელი რატომ უნდა იყოს დაინტერესებული ებრაელის განთავისუფლებით,თუ ებრაელი არ არის დაინტერესებული გერმანელის განთავისუფლებით ?"ქრისტიანულმა სახელმწიფომ" იცის მარტო პრივილეგიები,ებრაელები სარგებლობენ ამ პრივილეგიებით ამ სახელმწიფოში იყვნენ ებრაელები.როგორც ებრაელი,მას აქვს უფლებები,რომელიც არ ააქვთ ქრისტიან გერმანელებს.მაშინ რატომ ეძებენ ისინი იმ უფლებებს რომლებიც მათ არ აქვთ,მაგრამ სარგებლობენ ქრისტიანი გერმანელები ?როდესაც ებრაელები ითხოვენ "ქრისტიანული სახელმწიფოსაგან"ემანსიპირებას,მაშინ ამით ისინი ითხოვენ რომ ქრისტიანულმა სახელმწიფომ უარი თქვას თავის რელიგიაზე.მაგრამ ებრაელები ამბობენ უარს თავიანთ რელიგიაზე ?ასეთ შემთხვევაში ააქვთ ებრაელებს უფლება მოითხოვონ სხვებისაგან რომ სხვებმა უარი თქვან თავიანთ რელიგიაზე ?
"ქრისტიანულ სახელმწიფოს" თავისი არსით არ შეუძლია ებრაელი ხალხის ემანსიპირება;მაგრამ დასძენს ბაუერი :ებრაელსაც არ შეუძლია იქნას ემანსიპირებული.ვიდრე სახელმწიფო რჩება "ქრისტიანული"ხოლო ებრაელი რჩება ებრაელად.მათ არც ებრაელს როგორც ებრაელს და არც გერმანელს როგორც გერმანელს არ შეუძლიათ მისცენ ემანსიპაცია სხვებს,ისევე როგორც მიიღონ სხვებისაგან."ქრისტიანულ სახელმწიფოს"შეუძლია მოექცეს ებრაელს ისე,როგორც ეს დამახასიათებელია "ქრისტიანული სახელმწიფოს"იმანენტური ბუნებისათვის.ესე იგი პრივილეგიის პრინციპით,მისცეს საშუალება იზოლირებულ იქნას სხვებისაგან,რომ ებრაელი იმყოფება ამ იზოლაციით "რელიგიურ წინააღმდეგობაში"დომინირებულ რელიგიასთან.მაგრამ ებრაელს შეუძლია "მარტო" "ებრაულ" დამოკიდებულებაში იმყოფებოდეს "ქრისტიანულ სახელმწიფოსთან" როგორც ერთგვარ "უცხოსთან" წინააღმდეგ რეალური ნაციონალობისადმი,თავისი ქიმერული "ნაციონალურობით" რეალური კანონებისადმი,თავისი ილუზორული კანონით ჩათვალოს რომ მას შეუძლია გაუცხოვდეს და იზოლირებულ იქნას კაცობრიობისაგან.პრინციპულად არ მიიღოს მონაწილეობა ისტორიულ მოძრაობაში,არ ჰქონდეს არავითარი მომავალი და საერთო მომავალ კაცობრიობასთან.ჩათვალოს საკუთარი თავი მარტო ებრაელი ხალხის წევრად,ხოლო ებრაელი ხალხი რჩეულ ერად.ასე რომ თქვენ ებრაელები რის საფუძველზე ითხოვთ ემანსიპაციას გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოსაგან "? თქვენი რელიგიის გამო ? კი მაგრამ ის ხომ სასიკვდილო მტერია გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოსი" ? იქნებ თქვენ ამას ითხოვთ როგორც გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოს"მოქალაქეები ?კი მაგრამ გერმანულ "ქრისტიანულ სახელმწიფოში" საერთოდ არ არსებობენ გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოს"მოქალაქეები.იქნებ თქვენ ამას ითხოვთ როგორც გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოს"ადამიანები ?მაგრამ მაშინ ამ ასპექტში თქვენც არ ხართ "ადამიანები" და არც ისინი არიან "ქრისტიანული სახელმწიფოს"ადამიანები ვისზეც თქვენ აპელირებთ.რადგან არ არსებობს გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოს"ადამიანები.ბრუნო ბაუერმა,ახლებურად დააყენა ებრაული საკითხი.მას შემდეგ რაც კრიტიკის ქარცეცხლში გაატარეს მის მიერ დაყენებული და გადაჭრილი ებრაული საკითხი.ბრუნო ბაუერი კითხულობს:როგორია ებრაელის "თვისებები",რომელიც უნდა იქნას ემანსიპირებული გერმანულ ქრისტიანულ სახელმწიფოში და ქრისტიანული სახელმწიფოსი რომელმაც უნდა მოახდინოს ებრაელის ემანსიპირება ? და ბრუნო ბაუერი პასუხობს კრიტიკით ებრაულ რელიგიას,ის აანალიზებს "რელიგიურ წინააღმდეგობას"იუდაიზმსა და ქრისტიანობას შორის,არკვევს არსებით მხარეებს ქრისტიანული სახელმწიფოსი.და ყველაფერ ამას ის აკეთებს დიდი გამბედაობით და აზრის დიდი სიმახვილით.
რა გზით ცდილობს ბაუერი გადაჭრას "ებრაული საკითხი" ?რა დასკვნამდე მიდის ის ამ საკითხში ?ფორმულირება საკითხის,არის მისი გადაწყვეტა.კრიტიკა "ებრაული საკითხის"არის პასუხი "ებრაულ საკითხზე"ამრიგად მისი დასკვნები ასეთია "ებრაულ საკითხთან"დაკავშირებით :ჩვენ უნდა მოვახდინოთ ჯერ ჩვენი თავის "ემანსიპირება"სანამ ჩვენ შევძლებთ სხვების "ემანსიპირებას".ყველაზე რეზისტენტული ფორმა "წინააღმდეგობებისა"ებრაელებსა და ქრისტიანებს შორის არის"რელიგიური წინააღმდეგობები".როგორ უნდა აღმოვფხვრათ ეს"რელიგიური წინააღმდეგობა" ?ამისათვის საჭიროა გავხადოთ ეს "რელიგიური წინააღმდეგობა" "შეუძლებელი".როგორ უნდა გავხადოთ ეს "რელიგიური წინააღმდეგობა" "შეუძლებელი" ?ამისათვის საჭიროა გავანადგუროთ რელიგია.რადგან იმ მომენტიდან, რა მომენტიდანაც ებრაელი და ქრისტიანი განიხილავენ მათ წინაშე არსებულ რელიგიებს როგორც "განსხვავებულ საფეხურებს ადამიანური სულის განვითარების"როგორც განსხვავებას "გველის კანის"რომელსაც იძრობს თავისი ტანიდან ისტორია და ადამიანს განიხილავენ როგორც "გველს"რომელიც კანს იძრობს.ამ მომენტიდან ვარაუდობს ბაუერი,ებრაელი და ქრისტიანი "იმყოფება"არა რელიგიურ,არამედ კრიტიკულ "მეცნიერულ"ადამიანურ ურთიერთდამოკიდებულებაში."მეცნიერება"ასეთ შემთხვევაში წარმოადგენს მათ "ერთიანობას"ხოლო "წინააღმდეგობები"მეცნიერებაში,აღმოიფხვრება თვითონ მეცნიერების მიერ."გერმანელი ებრაელი"აწყდება პირველ რიგში "პოლიტიკური ემანსიპაციის" არარსებობას და ოფიციალურად აღიარებულ სახელმწიფოს"ქრისტიანულ ხასიათს ".თუმცა ბაუერულ გაგებაში "ებრაულ საკითხს"აქვს საერთო მნიშვნელობა.რომელიც არ არის დამოკიდებული "გერმანულ სპეციფიკურ პირობებზე"." ეს მართალია,გვეუბნებიან ჩვენ და თვითონ ებრაელიც ამბობს ამას.ებრაელი უნდა იქნას ემანსიპირებული არა როგორც ებრაელი,გერმანულ ქრისტიანულ სახელმწიფოში.არა იმიტომ რომ ის ებრაელია.არა იმიტომ რომ ებრაელი წარმოადგენს მფლობელს ისეთი შესანიშნავი ტიტულისა როგორიც არის საერთოსაკაცობრიო მორალური პრინციპი.პირიქით ებრაელი თვითონ გადავა უკანა პლანზე "სახელმწიფო მოქალაქესთან" მიმართებაში და ის გახდება "სახელმწიფოს მოქალაქე"მიუხედავად იმისა რომ ის ებრაელია და რომ უნდა დარჩეს ებრაელად.ეს ნიშნავს რომ ებრაელი,რჩება ებრაელად მიუხედავად იმისა რომ ის "სახელმწიფო მოქალაქეა"და ცხოვრობს საერთოსაკაცობრიო პირობებში.მისი ებრაული "ზღვარდადებული და შეზღუდული ბუნება"საბოლოოდ აიყვანს მაღლა მის ადამიანურ და პოლიტიკურ მოვალეობებზე.მისი ებრაული ცრურწმენა და ცრუწარმოდგენები ჯერ კიდევ არსებობს,მიუხედავად იმისა რომ მასზე გაიმარჯვა"საერთო პრინციპებმა"მაგრამ ამასთანავე რახან ის აგრძელებს თავის არსებობას,მაშინ ის იმარჯვებს ყველაფერ დანარჩენზე.მარტო სოფისტიკურად,მარტო ეფემერულად ებრაელს შეეძლო დარჩენილიყო "სახელმწიფოებრივ ცხოვრებაში" ებრაელად.შესაბამისად თუ ის ისურვებდა დარჩენილიყო ებრაელად,მაშინ მისი მოჩვენებითობა იქნებოდა მისი არსი,ან "მომენტალური გამონაკლისი"ამ არსიდან და სახელმწიფო წესებიდან"(უნარი თანამედროვე ებრაელების და ქრისტიანების გახდნენ თავისუფალნი ბრუნო ბაუერი გვ.57)
გერმანელი ებრაელები ეძებენ ემანსიპაციას.როგორ ემანსიპაციას ეძებენ ისინი ? სახელმწიფო-სამოქალაქო,პოლიტიკურ ემანსიპაციას.ბრუნო ბაუერი პასუხობს მათ : არავინ გერმანიაში არ ემანსიპირებულა პოლიტიკურად.ჩვენ თვითონ არ ვართ თავისუფალნი.ჩვენ გერმანელებმა როგორ უნდა გაგანთავისუფლოთ თქვენ ებრაელები ?თქვენ ებრაელები,როგორც ებრაელები ეგოისტები ხართ,როდესაც თქვენ განსაკუთრებულ ემანსიპაციას ითხოვთ თქვენთვის. თქვენ ებრაელებს როგორც გერმანელები,თქვენც უნდა გემუშავათ გერმანიის პოლიტიკური ემანსიპაციისათვის,-ხოლო როგორც ხალხს,ადამიანური ემანსიპაციისათვის.და განსაკუთრებული ტიპი თქვენი შევიწროვების და თქვენი სირცხვილის უნდა იქნას მიღებული თქვენს მიერ და აღქმული არა როგორც გამონაკლისი წესი,არამედ პირიქით როგორც დამტკიცების წესი.თუ თქვენ ებრაელები ითხოვთ უფლებრივ გათანაბრებას გერმანელ ქრისტიანებთან ?ასეთ შემთხვევაში ისინი აღიარებენ მიზანშეწონილად "ქრისტიანულ სახელმწიფოს",შესაბამისად აღიარებენ სისტემის მიერ უნივერსალურ დამონებას.მაშინ რატომ არ მოსწონთ ებრაელებს მათი განსაკუთრებული ბატონობა,თუ ეს განსაკუთრებული ბატონობა მათ მოსწონთ რეალურად ?გერმანელი რატომ უნდა იყოს დაინტერესებული ებრაელის განთავისუფლებით,თუ ებრაელი არ არის დაინტერესებული გერმანელის განთავისუფლებით ?"ქრისტიანულმა სახელმწიფომ" იცის მარტო პრივილეგიები,ებრაელები სარგებლობენ ამ პრივილეგიებით ამ სახელმწიფოში იყვნენ ებრაელები.როგორც ებრაელი,მას აქვს უფლებები,რომელიც არ ააქვთ ქრისტიან გერმანელებს.მაშინ რატომ ეძებენ ისინი იმ უფლებებს რომლებიც მათ არ აქვთ,მაგრამ სარგებლობენ ქრისტიანი გერმანელები ?როდესაც ებრაელები ითხოვენ "ქრისტიანული სახელმწიფოსაგან"ემანსიპირებას,მაშინ ამით ისინი ითხოვენ რომ ქრისტიანულმა სახელმწიფომ უარი თქვას თავის რელიგიაზე.მაგრამ ებრაელები ამბობენ უარს თავიანთ რელიგიაზე ?ასეთ შემთხვევაში ააქვთ ებრაელებს უფლება მოითხოვონ სხვებისაგან რომ სხვებმა უარი თქვან თავიანთ რელიგიაზე ?
"ქრისტიანულ სახელმწიფოს" თავისი არსით არ შეუძლია ებრაელი ხალხის ემანსიპირება;მაგრამ დასძენს ბაუერი :ებრაელსაც არ შეუძლია იქნას ემანსიპირებული.ვიდრე სახელმწიფო რჩება "ქრისტიანული"ხოლო ებრაელი რჩება ებრაელად.მათ არც ებრაელს როგორც ებრაელს და არც გერმანელს როგორც გერმანელს არ შეუძლიათ მისცენ ემანსიპაცია სხვებს,ისევე როგორც მიიღონ სხვებისაგან."ქრისტიანულ სახელმწიფოს"შეუძლია მოექცეს ებრაელს ისე,როგორც ეს დამახასიათებელია "ქრისტიანული სახელმწიფოს"იმანენტური ბუნებისათვის.ესე იგი პრივილეგიის პრინციპით,მისცეს საშუალება იზოლირებულ იქნას სხვებისაგან,რომ ებრაელი იმყოფება ამ იზოლაციით "რელიგიურ წინააღმდეგობაში"დომინირებულ რელიგიასთან.მაგრამ ებრაელს შეუძლია "მარტო" "ებრაულ" დამოკიდებულებაში იმყოფებოდეს "ქრისტიანულ სახელმწიფოსთან" როგორც ერთგვარ "უცხოსთან" წინააღმდეგ რეალური ნაციონალობისადმი,თავისი ქიმერული "ნაციონალურობით" რეალური კანონებისადმი,თავისი ილუზორული კანონით ჩათვალოს რომ მას შეუძლია გაუცხოვდეს და იზოლირებულ იქნას კაცობრიობისაგან.პრინციპულად არ მიიღოს მონაწილეობა ისტორიულ მოძრაობაში,არ ჰქონდეს არავითარი მომავალი და საერთო მომავალ კაცობრიობასთან.ჩათვალოს საკუთარი თავი მარტო ებრაელი ხალხის წევრად,ხოლო ებრაელი ხალხი რჩეულ ერად.ასე რომ თქვენ ებრაელები რის საფუძველზე ითხოვთ ემანსიპაციას გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოსაგან "? თქვენი რელიგიის გამო ? კი მაგრამ ის ხომ სასიკვდილო მტერია გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოსი" ? იქნებ თქვენ ამას ითხოვთ როგორც გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოს"მოქალაქეები ?კი მაგრამ გერმანულ "ქრისტიანულ სახელმწიფოში" საერთოდ არ არსებობენ გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოს"მოქალაქეები.იქნებ თქვენ ამას ითხოვთ როგორც გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოს"ადამიანები ?მაგრამ მაშინ ამ ასპექტში თქვენც არ ხართ "ადამიანები" და არც ისინი არიან "ქრისტიანული სახელმწიფოს"ადამიანები ვისზეც თქვენ აპელირებთ.რადგან არ არსებობს გერმანული "ქრისტიანული სახელმწიფოს"ადამიანები.ბრუნო ბაუერმა,ახლებურად დააყენა ებრაული საკითხი.მას შემდეგ რაც კრიტიკის ქარცეცხლში გაატარეს მის მიერ დაყენებული და გადაჭრილი ებრაული საკითხი.ბრუნო ბაუერი კითხულობს:როგორია ებრაელის "თვისებები",რომელიც უნდა იქნას ემანსიპირებული გერმანულ ქრისტიანულ სახელმწიფოში და ქრისტიანული სახელმწიფოსი რომელმაც უნდა მოახდინოს ებრაელის ემანსიპირება ? და ბრუნო ბაუერი პასუხობს კრიტიკით ებრაულ რელიგიას,ის აანალიზებს "რელიგიურ წინააღმდეგობას"იუდაიზმსა და ქრისტიანობას შორის,არკვევს არსებით მხარეებს ქრისტიანული სახელმწიფოსი.და ყველაფერ ამას ის აკეთებს დიდი გამბედაობით და აზრის დიდი სიმახვილით.
რა გზით ცდილობს ბაუერი გადაჭრას "ებრაული საკითხი" ?რა დასკვნამდე მიდის ის ამ საკითხში ?ფორმულირება საკითხის,არის მისი გადაწყვეტა.კრიტიკა "ებრაული საკითხის"არის პასუხი "ებრაულ საკითხზე"ამრიგად მისი დასკვნები ასეთია "ებრაულ საკითხთან"დაკავშირებით :ჩვენ უნდა მოვახდინოთ ჯერ ჩვენი თავის "ემანსიპირება"სანამ ჩვენ შევძლებთ სხვების "ემანსიპირებას".ყველაზე რეზისტენტული ფორმა "წინააღმდეგობებისა"ებრაელებსა და ქრისტიანებს შორის არის"რელიგიური წინააღმდეგობები".როგორ უნდა აღმოვფხვრათ ეს"რელიგიური წინააღმდეგობა" ?ამისათვის საჭიროა გავხადოთ ეს "რელიგიური წინააღმდეგობა" "შეუძლებელი".როგორ უნდა გავხადოთ ეს "რელიგიური წინააღმდეგობა" "შეუძლებელი" ?ამისათვის საჭიროა გავანადგუროთ რელიგია.რადგან იმ მომენტიდან, რა მომენტიდანაც ებრაელი და ქრისტიანი განიხილავენ მათ წინაშე არსებულ რელიგიებს როგორც "განსხვავებულ საფეხურებს ადამიანური სულის განვითარების"როგორც განსხვავებას "გველის კანის"რომელსაც იძრობს თავისი ტანიდან ისტორია და ადამიანს განიხილავენ როგორც "გველს"რომელიც კანს იძრობს.ამ მომენტიდან ვარაუდობს ბაუერი,ებრაელი და ქრისტიანი "იმყოფება"არა რელიგიურ,არამედ კრიტიკულ "მეცნიერულ"ადამიანურ ურთიერთდამოკიდებულებაში."მეცნიერება"ასეთ შემთხვევაში წარმოადგენს მათ "ერთიანობას"ხოლო "წინააღმდეგობები"მეცნიერებაში,აღმოიფხვრება თვითონ მეცნიერების მიერ."გერმანელი ებრაელი"აწყდება პირველ რიგში "პოლიტიკური ემანსიპაციის" არარსებობას და ოფიციალურად აღიარებულ სახელმწიფოს"ქრისტიანულ ხასიათს ".თუმცა ბაუერულ გაგებაში "ებრაულ საკითხს"აქვს საერთო მნიშვნელობა.რომელიც არ არის დამოკიდებული "გერმანულ სპეციფიკურ პირობებზე"." ეს მართალია,გვეუბნებიან ჩვენ და თვითონ ებრაელიც ამბობს ამას.ებრაელი უნდა იქნას ემანსიპირებული არა როგორც ებრაელი,გერმანულ ქრისტიანულ სახელმწიფოში.არა იმიტომ რომ ის ებრაელია.არა იმიტომ რომ ებრაელი წარმოადგენს მფლობელს ისეთი შესანიშნავი ტიტულისა როგორიც არის საერთოსაკაცობრიო მორალური პრინციპი.პირიქით ებრაელი თვითონ გადავა უკანა პლანზე "სახელმწიფო მოქალაქესთან" მიმართებაში და ის გახდება "სახელმწიფოს მოქალაქე"მიუხედავად იმისა რომ ის ებრაელია და რომ უნდა დარჩეს ებრაელად.ეს ნიშნავს რომ ებრაელი,რჩება ებრაელად მიუხედავად იმისა რომ ის "სახელმწიფო მოქალაქეა"და ცხოვრობს საერთოსაკაცობრიო პირობებში.მისი ებრაული "ზღვარდადებული და შეზღუდული ბუნება"საბოლოოდ აიყვანს მაღლა მის ადამიანურ და პოლიტიკურ მოვალეობებზე.მისი ებრაული ცრურწმენა და ცრუწარმოდგენები ჯერ კიდევ არსებობს,მიუხედავად იმისა რომ მასზე გაიმარჯვა"საერთო პრინციპებმა"მაგრამ ამასთანავე რახან ის აგრძელებს თავის არსებობას,მაშინ ის იმარჯვებს ყველაფერ დანარჩენზე.მარტო სოფისტიკურად,მარტო ეფემერულად ებრაელს შეეძლო დარჩენილიყო "სახელმწიფოებრივ ცხოვრებაში" ებრაელად.შესაბამისად თუ ის ისურვებდა დარჩენილიყო ებრაელად,მაშინ მისი მოჩვენებითობა იქნებოდა მისი არსი,ან "მომენტალური გამონაკლისი"ამ არსიდან და სახელმწიფო წესებიდან"(უნარი თანამედროვე ებრაელების და ქრისტიანების გახდნენ თავისუფალნი ბრუნო ბაუერი გვ.57)
