კარლ მარქსი - "გოთას პროგრამის კრიტიკა"

გადმოწერა

გოთას პროგრამის კრიტიკა წარმოადგენს მარქსის მიერ გერმანიის მუშათა სოციალ დემოკრატიული პარტიის პროგრამის კრიტიკას,  რომელშიც განხილულია პარტიის რევოლუციური სტრაგეგია და მისი პროგრამის პოლიტეკონომიური პუნქტების მწვავე კრიტიკა. 

კარლ მარქსი - "ღირებულება, ფასი და მოგება"

მთლიანი ტექსტის გადმოწერა
კონსპექტის pdf  ვერსია

კარლ მარქსის მოხსენება, რომელიც წაკითხულ იქნა მარქსის მიერ მუშათა საერთაშორისო ასოციაციის გენერალურ საბჭოს სხდომებზე 1865 წლის 20 და 27 ივნისს.

ტექსტში მოკლედ და ნათლად არის გადმოცემული მარქსის ძირითადი იდეები, რომლებიც უფრო ფართოდ და სიღრმისეულად გადმოცემულია კაპიტალის პირველ ტომში.

ამ წერილში ვეცდები მოკლედ გადმოვცე ის ძირითადი კონცეპტები და ეკონომიკური კატეგორიები, რომლებსაც მარქსი იყენებს თავის მოხსენებაში - „ღირებულება, ფასი და მოგება“. მარქსმა ეს მოხსენება ინტერნაციონალის შეხვედრაზე წაიკითხა 1865 წელს.

ის პასუხობს ოუენისტ მუშას რომლის აზრითაც მშრომელების გაერთიანება უნდა მოხდეს კოოპერატივების სახით და არა პროფესიულ კავშირებში.  უენსტონი აცხადებთა, რომ სახელფასო ბრძოლა და მატება არამხოლოდ არაფერს არგებდა უშუალოდ მისთვის მებრძოლ მშრომელებს არამედ ავნებდა სხვა სექტორის მშრომელებს რადგანაც გამოიწვევდა ფასების ზრდას, ეს კი დაამძიმებდა  მშომელთა სოციალურ მდგომარეობას. ეს მოსაზრება ეყრდნობა დაშვებას, რომ არსებობს მუდმივი მოცემულობა პროდუქტისა და ხელფასების, რაც ნიშნავს რომ არსებობს  „ხელფასების ურყვევი“ კანონი, და თუკი ხელფასი იცვლება ამ კანონის მიხედვით აუცილებლობიდ იცვლება პროდუქტების ფასი. მოქალაქე ვესტონის მოსაზრებებს, რომლებსაც დრევადნელი ბურჟუაზიული ეკონომისტებიც ხანდახან იმეორებნ მარქსი პირველ ნაწილში მარტივად ანადგურებს და ასკვნის რომ ხელფასი არაა საქონლის ღირებულებისგან გამოყვანილი ფენომენი.  პირველი ნაწილის შემდეგ  მარქსი გადადის საკუთარი ეკონომიური შეხედულებების ჩამოყალიბებაზე, (ჩვენ ამ შემთხვევაში ეს გვაინტერესებს) რომელიც შეგვიძლია მივიჩნიოთ ყველაზე საუკეთესო ნაშრომად, რომელიც დაწერილა კაპიტალის პირველი ტომის მოკლე განმარტებისათვის.

ნაშრომი შეგვიძლია დავყოთ სამ ძირითად ნაწილად :

1.      საქონლის ღირებულება (თავი 6ე)

2.      მოგების წყარო (7 და 11ე).

3.      ხელფასი და მოგება (12-14).